Chania Blogs

View My Stats

Σάββατο 20 Σεπτεμβρίου 2008

ΣΥΝΕΔΡΙΑ



ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
ΠΟΛΕΙΣ & ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ: ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΚΡΗΤΗΣ
31 ΙΟΥΛΙΟΥ - 2 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1998
ΚΟΛΥΜΠΑΡΙ - ΧΑΝΙΑ


1η ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΥΡΩΠΗΣ


ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Α΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ:
Αρχές δεκαετίας ’50-’70

Μετά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο συνειδητοποιείται από τα εθνικά κράτη της Ευρώπης η ανάγκη αφενός ανασυγκρότησής τους και αφετέρου της διαφύλαξης των συνόρων τους. Προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί,ιδρύεται αρχικά η Ευρωπαϊκή Κοινότητα ,η οποία κατά την περίοδο αυτή δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην συγκρότηση ισχυρών εθνικών κρατών και στη μεταξύ τους συνεργασία

Επιπλέον καθίσταται επιτακτική η ανάγκη ίδρυσης ενός ισχυρού πολιτικού και οικονομικού φορέα,ικανού να αντιταχθεί απέναντι στο πολιτικό status,που είχε καθιερωθεί με τις δύο υπερδυνάμεις ΗΠΑ-ΕΣΣΔ.

Στην περίοδο αυτή καθιερώνεται στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα το συγκεντρωτικό μοντέλο ανάπτυξης,ως Ιστορική αναγκαιότητα και γίνεται λόγος μόνο για εθνικά κράτη και όχι για επιμέρους περιφέρειες.


Β΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ:
Ι. Δεκαετία ’70:

Στην περίοδο αυτή για πρώτη φορά γίνεται λόγος για «περιφέρειες»,«περιφερειακή ανάπτυξη» και αναπτύσσεται η «περιφερειακή ιδέα».
Πρώτη νύξη γίνεται από τον τότε πρωθυπουργό του Βελγίου Leon Tindemans στη σχετική έκθεσή του με την αναφορά του στην «Ευρώπη των Πολιτών»,η οποία αποτέλεσε και τον «προάγγελο» των μελλοντικών κατευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.
Η έμπρακτη εφαρμογή της «περιφερειακής ιδέας» ήταν η ίδρυση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης το έτος 1975.
Σταδιακά η Ευρώπη προσαρμόζεται στην ιδέα της «ενιαίας αγοράς»:«σπάνε οι φραγμοί», αίρονται οι τελωνειακoί περιορισμοί και για πρώτη φορά οι περιφέρειες αποκτούν οικονομικό ρόλο μέσα στα πλαίσια της «ελεύθερης αγοράς».

Χαρακτηριστικά επίσης της περιόδου αυτής είναι:
α)Οι προσπάθειες ένταξης στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα τριών νέων κρατών-μελών,της Ελλάδας,της Ισπανίας και της Πορτογαλίας,εκ των οποίων οι δύο τελευταίες εφήρμοζαν ήδη το σύστημα περιφερειακής δομής στο εσωτερικό τους .Το γεγονός αυτό επηρέασε την μέχρι τότε συγκεντρωτική δομή της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και οδήγησε στην δημιουργία της «Ευρώπης των Περιφερειών».
β)Η αναβάθμιση του ρόλου των Περιφερειών αποδεικνύεται και από την πρώτη άμεση εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 1979,που μέχρι τότε ήταν διορισμένοι από τα κράτη-μέλη.

ΙΙ.Δεκαετία ’80:

Κατά την περίοδο αυτή γίνονται τα πρώτα σημαντικά βήματα προαγωγής του πολιτικού ρόλου των Περιφερειών και της θεσμικής τους κατοχύρωσης:
α)Η διακήρυξη της Στουτγάρδης το έτος 1983, γνωστή και ως «διακήρυξη Γκένσερ- Κολόμπο».
β)Το σχέδιο SPINELLI για την Ευρωπαϊκή Ένωση,το έτος 1984,όπου γίνεται λόγος για την «Ευρώπη των Περιφερειών»,με στόχο την διάρθρωση της Ευρώπης σε υπερεθνικό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
γ)Η «Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη» το έτος 1986,κάνει λόγο για Περιφέρειες και περιφερειακή πολιτική.
δ)Το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο, των Οργανισμών Τοπικής και Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης,το έτος 1988,αποτέλεσε το πρώτο θεσμικό βήμα μέσα στα πλαίσια της διαρθρωτικής πολιτικής.
ε)Το 1ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (Πακέτο Ντελόρ).
στ)Η δράση των διαρθρωτικών ταμείων.

ΙΙΙ. Δεκαετία ’90

Με τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (Συνθήκη του Μaastricht),που τέθηκε σε ισχύ το Νοέμβριο του 1993,δημιουργήθηκε η Επιτροπή των Περιφερειών.Πρόκειται για νέο κοινοτικό όργανο με συμβουλευτικό ρόλο.
Η σύσταση της Επιτροπής αυτής αρχικά δεν έτυχε κοινής αποδοχής από όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης . Χαρακτηριστική είναι η στάση της Μ. Βρετανίας,η οποία ενώ στην αρχή ήταν αρνητικά διακείμενη απέναντι στην ίδρυση της Επιτροπής και τώρα την έχει αποδεχτεί.
Η στάση της Ελλάδας υπήρξε εξαρχής ευμενής απέναντι στην Επιτροπή των Περιφερειών και θετικός ήταν ο τρόπος προσέγγισης από τις Ελληνικές Αρχές ,ήτοι από την Ελληνική Κυβέρνηση και τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης.


ΔΟΜΕΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Α) ΠΡΟ ΤΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Πριν από τη θεσμική συγκρότηση και ύπαρξη της Επιτροπής των Περιφερειών υπήρξαν αναγκαστικές συνενώσεις στα κράτη-μέλη.Το ευρωπαϊκό σύστημα τοπικής αυτοδιοίκησης χαρακτηρίζεται από συνενώσεις ημιαγροτικών περιοχών των κρατών-μελών όπως της Γερμανίας,της Γαλλίας,των Σκανδιναβικών Χωρών κλπ.
Χαρακτηριστικά της περιόδου αυτής είναι :
α)Η νέα χωροταξική και διοικητική κατανομή του ευρωπαϊκού χάρτη τοπικής αυτοδιοίκησης και
β)Η νέα διάσταση της ιδιότητας και του ρόλου των αρχών τοπικής αυτοδιοίκησης.


Γίνεται, λοιπόν, κατανοητό ότι στην περίοδο αυτή αρχίζει να γίνεται λόγος για «διαπεριφερειακές σχέσεις»,δηλαδή οι επαφές δεν γίνονται μόνον σε εθνικό επίπεδο μεταξύ των Περιφερειών ενός κράτους-μέλους, αλλά αναπτύσσονται σχέσεις μεταξύ των Περιφερειών διαφόρων κρατών-μελών.Μάλιστα,ιδιαίτερα συχνό είναι το φαινόμενο των συνεχώς αυξανόμενων επαφών των Περιφερειών των κρατών-μελών της Νότιας Ευρώπης (Ελλάδα,Ισπανία κλπ) σε κάθε επίπεδο (οικονομικό,πολιτισμικό,πολιτικό) με τις μεσογειακές χώρες της Βόρειας Αφρικής (σχέσεις αδελφοποίησης).


Β)ΜΕΤΑ ΤΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Ι.ΠΕΡΙΟΔΟΣ ’92-’94
Η πρώτη σύνοδος της Επιτροπής πραγματοποιήθηκε το Μάρτιο του έτους 1994. Από την αρχή διαφάνηκε ο ιδιόμορφος τρόπος υλοποίησης του θεσμού και τα προβλήματα κατά την εφαρμογή του:
α) Η διαφορετική νοοτροπία και πολιτική πρακτική των διαφόρων κρατών όσον αφορά το σύστημα δομής που ακολουθείτο στα επιμέρους κράτη-μέλη [από τη μια το συγκεντρωτικό σύστημα με διορισμένους εκπροσώπους και από την άλλη το σύστημα περιφερειακής δομής με αιρετούς εκπροσώπους] δημιούργησε ρήγμα στη δομή της Επιτροπής Περιφερειών.
β) Ο ρόλος της Επιτροπής είναι απλά και μόνο συμβουλευτικός και μη δεσμευτικός στις περιπτώσεις που κρίνεται αναγκαίο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο. Παρά την αδυναμία και την περιορισμένη καταστατικά προβλεπόμενη δράση της Επιτροπής των Περιφερειών δεν μπορεί να παραβλεφθεί το γεγονός ότι η Επιτροπή έχει αναπτύξει μια ευρύτερη δράση τόσο στις σχέσεις των Περιφερειών της Ευρωπαϊκής ‘Ενωσης με τρίτες χώρες,όσο και στη διαδικασία προσαρμογής των υπό ένταξη κρατών:
Ι. Παρέχει συνδρομή στη διοικητική οργάνωση των υπό ένταξη κρατών.Τέτοιες περιπτώσεις συνδρομής είναι η παροχή βοήθειας στην ανασυγκρότηση των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης (πρώην σοσιαλιστικές χώρες) καθώς επίσης και η συνδρομή στην ανασυγκρότηση της Βοσνίας με αποστολή τεχνικής υποστήριξης στις κατά τόπους Περιφέρειες.
ΙΙ. Μέσω των γνωμοδοτήσεών της βοηθά στη λήψη αποφάσεων.


ΙΙ. ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΑΠΌ ΤΟ 1994 ( Α’ ΣΥΝΟΔΟΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ) ΕΩΣ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ

Εκτός από τον συμβουλευτικό χαρακτήρα της,η Επιτροπή των Περιφερειών ανέπτυξε μια ευρύτερη της καταστατικά προβλεπόμενης δράση,με παράλληλες ενέργειες και πρωτοβουλίες (π.χ. για τη διακυβερνητική),χωρίς η δράση αυτή να έρχεται σε αντίθεση με τον ήδη θεσμοθετημένο καταστατικό ρόλο της,ενώ τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης όχι μόνο έδειχναν ανοχή αλλά είχαν ανάγκη τη δράση της.
Χαρακτηριστικό της ήδη διαμορφωμένης κατάστασης αποτελεί το γεγονός ότι η Επιτροπή των Περιφερειών υπήρξε το πρώτο όργανο το οποίο υιοθέτησε και παρείχε γνωμοδότηση τον Απρίλιο του 1995 για τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις στα πλαίσια της ΕυρωπαΪκής ΄Ενωσης με την προοπτική της Ευρωπαϊκής Διάσκεψης του 1996.


1.Αρχή της επικουρικότητας .
Επανεξέταση του σχετικού ορισμού με την αίτηση συμπερίληψης αναφοράς στο ρόλο των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της Περιφερειακής Διοίκησης.
2.Δικαίωμα προσφυγής ενώπιον του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων
Σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι πλήττονται τα προνόμια ή διακυβεύεται η αρχή της επικουρικότητας,η Επιτροπή των Περιφερειών έχει το δικαίωμα άσκησης προσφυγής ενώπιον του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.Απευθείας αναγνώριση αυτοτελούς δικαιώματος κατέχουν και οι Περιφέρειες στις ίδιες περιπτώσεις,αλλά ισχύει για εκείνες που έχουν αναγνωρισμένη νομοθετική αρμοδιότητα στο κράτος τους.
3.Μετεξέλιξη της Επιτροπής των Περιφερειών σε πλήρες θεσμικό όργανο με διαχωρισμό της κοινής οργανωτικής δομής που είχε με την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή.
4.Τα μέλη της Επιτροπής των Περιφερειών πρέπει να είναι είτε αιρετά είτε πολιτικώς υπεύθυνα ενώπιον συνέλευσης εκλεγμένης με άμεση και καθολική ψηφοφορία.
5.Ενίσχυση του συμβουλευτικού ρόλου της Επιτροπής των Περιφερειών μέσω της δυνατότητας να ζητά και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τη γνωμοδότησή της με παράλληλη διεύρυνση των τομέων στους οποίους εκτείνονται οι αρμοδιότητες της (ιθαγένεια της Ένωσης,πολιτική συνεργασία για την ανάπτυξη),χωρίς όμως ο ρόλος της Επιτροπής να είναι υποχρεωτικός.
6.Παροχή και εξασφάλιση δυνατότητας για τη συνεργασία,την παροχή συμβουλών ως προς την κατάρτιση των νομοθετικών προγραμμάτων,των Πράσινων αλλά και των Λευκών Βιβλίων,αλλά επίσης και για την προετοιμασία πρωτοβουλιών που αφορούν πολιτικές και επηρεάζουν με διάφορους τρόπους τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και λοιπά όργανα περιφερειακής διοίκησης.
7.Ενσωμάτωση στο σώμα της Συνθήκης της αρχής της τοπικής αυτονομίας,όπως αυτή προσδιορίζεται και έχει καθορισθεί στον καταστατικό χάρτη Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Συμβουλίου της Ευρώπης.
8.Η προώθηση της διαμεθοριακής και διακρατικής μεταξύ των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της Περιφερειακής Διοίκησης στο πλαίσιο της Οικονομικής & Κοινωνικής Συνοχής.

Οι θέσεις αυτές συμπεριλήφθηκαν στο κείμενο της τελικής διακήρυξης της Ευρωπαϊκής Συνόδου των Περιφερειών και των Πόλεων,που έλαβε χώρα στο Amsterdam στις 15-16.5.1997,ένα μήνα μόλις πρίν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Amsterdam.

ΙΟΥΝΙΟΣ 1997 - ΣΥΝΘΗΚΗ TOY AMSTERDAM:
ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗ ΕΝΟΣ ΠΙΟ ΔΙΕΥΡΥΜΕΝΟΥ ΡΟΛΟΥ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ.

Η τελική διατύπωση της Συνθήκης,έρχεται να νομιμοποιήσει και θεσμικά πλέον,το αίτημα για ουσιαστική συμμετοχή των Περιφερερειακών και Τοπικών Αρχών μέσω της Επιτροπής των Περιφερειών στο κοινοτικό σύστημα (αφού ενσωματώθηκαν στο τελικό κείμενο αιτήματα που αφορούσαν την διοικητική και οργανωτική αυτονομία της Επιτροπής των Περιφερειών σε σχέση με την Οικονομική-Κοινωνική Επιτροπή) εξέλιξη που είναι ιδιαίτερα σημαντική μιας και οι Περιφέρειες της Ευρώπης θα μπορούν να συνδιαμορφώνουν πολιτική σε μείζονα θέματα,όπως το ενιαίο νόμισμα και η διεύρυνση.


Το άμεσο ενδιαφέρον της Επιτροπής των Περιφερειών για τις ευρωπαϊκές διαδικασίες,προσδιορίζεται με την συμμετοχή της στα πλαίσια του διαλόγου για την AGENDA 2000 (Διαρθρωτικές πολιτικές,διεύρυνση,θεσμικά),με βασικό ζητούμενο την δημιουργία μιας Ευρώπης ικανής να ανταποκριθεί σε ζητήματα όπως αυτό της απασχόλησης,με παράλληλη διαφύλαξη του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου.
Στα πλαίσια της πολιτικής της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης.,η Επιτροπή των Περιφερειών προωθεί στην προενταξιακή στρατηγική την ανάγκη για πληροφόρηση και εκπαίδευση των εκπροσώπων των Τοπικών Αρχών των υπο ένταξη χωρών της Κεντρικής-Ανατολικής Ευρώπης και της Κύπρου,θέλοντας έτσι να διαμορφώσει την ενεργητική συμμετοχή τους στην διαδικασία των διαπραγματεύσεων ένταξης,με γνώμονα να καταστεί αυτή κατανοητή και αποδεκτή από τους Πολίτες.

ΕΝΑΣ ΝΕΟΣ ΡΟΛΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ.
Οι Ν.Ε.Φ. εκφράζουν τη θέση ότι η διαδικασία διεύρυνσης,οι προτάσεις για τη μεταρρύθμιση των διαρθρωτικών ταμείων και η ενίσχυση των κοινοτικών πολιτικών, επιβάλλουν την αυξημένη συμμετοχή της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης για την οικοδόμηση μιας σταθερής εταιρικής σχέσης μεταξύ των διαφόρων επιπέδων εξουσίας στον ευρωπαϊκό χώρο (τοπικών, περιφερειακών, εθνικών, ευρωπαϊκών).
Οι νέοι προσδιορισμοί που αναπτύσσονται σε κοινοτικό επίπεδο για την ενδυνάμωση των περιφερειακών δομών :

α)Σ’ ένα μεταβατικό στάδιο την αύξηση της ποσόστωσης της συμμετοχής των αιρετών μελών στην Επιτροπή των Περιφερειών με παράλληλη διαμόρφωση του κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου για την άμεση εκλογική ανάδειξη των μελών-αντιπροσώπων των περιφερειών από τα Κράτη-μέλη, με απώτερο στόχο την ομαλή ένταξη των περιφερειών στο σύστημα της ενιαίας και καθολικής ψηφοφορίας για την εκπροσώπηση των Περιφερειών στην Επιτροπή των Περιφερειών.

β)Να υπάρξει διευκρίνιση στο σχετικό ζήτημα της εκλογικής ανάδειξης των μελών της Επιτροπής των Περιφερειών με μια ενιαία διαδικασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο,που θα διασφαλίζει την αναλογική εκπροσώπηση.
Πρόταση των ΝΕΦ είναι:
1) Προέκταση του χρόνου θητείας των μελών της Επιτροπής,από 4 σε 5 χρόνια.
2) Παράλληλη διεξαγωγή Συνόδων Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Επιτροπής των Περιφερειών.
3) Ανάδειξη των μελών της Επιτροπής των Περιφερειών με άμεση,ενιαία και καθολική ψηφοφορία σε πανευρωπαϊκό επίπεδο,ταυτόχρονα με την εκλογή των μελών του Ε.Κ.

γ)Σε απώτερο στάδιο την μετεξέλιξη της Επιτροπής των Περιφερειών σε θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης.,με ταυτόχρονη ίδρυση Αντιπροσωπείας στα κράτη-μέλη και στις Περιφέρειες,με σεβασμό στην αρχή της περιφερειακότητας.

δ) Οι γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής πρέπει να αποκτήσουν δεσμευτικό χαρακτήρα για τα υπόλοιπα θεσμικά κοινοτικά όργανα ή τουλάχιστον είναι απαραίτητο να αυξηθεί η βαρύτητα τους στην διαδικασία λήψης αποφάσεων και να υποχρεώνονται τα άλλα όργανα να αιτιολογούν την απόφαση τους έναντι της Ε.τ.Π. σε περίπτωση που δεν ακολουθούν τις συστάσεις των γνωμοδοτήσεων τους.


ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΣΧΕΣΗ
Το Συνέδριο των ΝΕΦ απαιτεί:
1)Να παρέχονται ρητές εγγυήσεις για την εφαρμογή της εταιρικής σχέσης,μεταξύ της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης.,των κρατών-μελών και των Τοπικών και Περιφερειακών αρχών για τους μελλοντικούς κανονισμούς των Διαρθρωτικών Ταμείων.
2)Η έννοια της εταιρικής σχέσης πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις τοπικές και περιφερειακές αρχές,καθώς και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς με την περιφερειακή ανάπτυξη:το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα,τους κοινωνικούς εταίρους,τα πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα,καθώς και εκπροσωπούμενους οργανισμούς των τοπικών και περιφερειακών αρχών.
3)Η συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών πρέπει να διασφαλίζει: α) την αυξανόμενη αναγνώριση εκ μέρους της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης για την επιρροή των διαρθρωτικών δράσεων τοπικά και περιφερειακά,β)την διάδοση της συνετής εφαρμογής των καινοτόμων δράσεων και ενεργειών στην κοινοτική επικράτεια.

4)Για την σωστή λειτουργία της εταιρικής σχέσης στην διαχείριση και εφαρμογή των διαρθρωτικών προγραμμάτων,οι όποιες παρεμβάσεις πρέπει να χαρακτηρίζονται από συνέπεια και συνέχεια της αρχής της επικουρικότητας και να εκτελούνται με σεβασμό στους διαρθρωτικούς τομείς των κρατών-μελών.

5)Η ανάπτυξη της εταιρικής σχέσης προϋποθέτει την ύπαρξη μηχανισμών πληροφόρησης έτσι ώστε οι υποστηριζόμενες από τα διαρθρωτικά ταμεία καινοτόμες δράσεις και η ανταλλαγή τεχνογνωσίας μεταξύ των ευρωπαϊκών τοπικών και περιφερειακών αρχών,να εξασφαλίζουν την γρήγορη προσαρμογή τους στις μελλοντικές αλλαγές.

ΟΙ ΝΕΕΣ ΔΟΜΕΣ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΕ ΕΥΡΩΠΗ - ΕΛΛΑΔΑ.
Η υπάρχουσα κινητικότητα για την ενίσχυση του ρόλου των Πόλεων και των Περιφερειών στην Ενωμένη Ευρώπη,με βασικό της στοιχείο την άμεση δημοκρατία,συμβάλλει στην ενίσχυση της κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας,στη δημιουργία ισχυρών και ευέλικτων πολιτικών δομών και αποτελεσματικών μέσων όπως η διαφάνεια στην διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Παίρνοντας σαν δεδομένο τις τρέχουσες ευρωπαϊκές εξελίξεις διαπιστώνουμε ότι:
α)Οι αρχές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την ιστορία και την διαχρονική πορεία των ευρωπαϊκών δημοκρατιών.

β)Παρά το ότι οι εθνικές κυβερνήσεις συνεχίζουν μέσω του Συμβουλίου να διατηρούν τον κυριαρχικό τους ρόλο στις ευρωπαϊκές εξελίξεις,προβάλλει με ιδιαίτερη δυναμική η αναγνώριση του ρόλου των Τοπικών και Περιφερειακών αρχών στη διαμόρφωση και εφαρμογή της ευρωπαϊκής πολιτικής.

γ)Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές ευρισκόμενες πλησιέστερα στον Πολίτη,έχοντας σημαντική συμμετοχή στην εφαρμογή των αποφάσεων,ενισχύοντας το φεντεραλιστικό αίτημα για μια πιο αλληλέγγυα και δημοκρατική Ευρώπη,εισέρχονται σ’ ένα νέο στάδιο περιφερειακής υπευθυνότητας και ανάπτυξης,όπου η οικοδόμηση της Ευρώπης και η ενίσχυση της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης,είναι περισσότερο συνδεδεμένες από ποτέ.

Καθώς η ενοποιητική διαδικασία διαμορφώνει νέες δυνατότητες θεσμικής έκφρασης για ένα ευέλικτο μοντέλο διακυβέρνησης,οι Περιφέρειες αναδεικνύονται σε πολιτική μονάδα στον ευρωπαϊκό χώρο,με διεκδίκηση νέου πολιτικού ρόλου και εξουσιών.

Τη στιγμή που η Ευρώπη αναζητά μια σταθερή και ευρύτατη βάση για το μέλλον της,για την επίτευξη μιας σίγουρης διαμόρφωσης πολιτικής και ισχυρών δημοκρατικών θεσμών,οι ευρωπαϊκές περιφέρειες,οι δήμοι,οι τοπικές αρχές,δημιουργούν βήμα προς βήμα το πλαίσιο εκείνο που συμβάλλει στην ενδυνάμωση της ευρωπαϊκής ιδέας.

Βασικό ζητούμενο της ευρωπαϊκής Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι οι διασυνοριακοί δεσμοί,η διαπεριφερειακή συνεργασία και οι τοπικές εταιρικές σχέσεις να φέρουν την ευρωπαϊκή ενοποιητική διαδικασία πιο κοντά στους Πολίτες.

Παίρνοντας ως βάση την ουσιαστική περιφερειακή αποκέντρωση σήμερα στην Ευρώπη,πρέπει να την δούμε και μέσα από το πρίσμα του ελληνικού διοικητικού συστήματος.Η ίδρυση αυτή καθ’αυτή Β΄ βαθμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποτελεί το απαραίτητο βήμα για να κινηθεί η χώρα μας ουσιαστικά προς την κατεύθυνση της Ευρώπης των Περιφερειών,δηλαδή την δημιουργία ενός βαθμού αυτοδιοίκησης,με τους πολίτες να εκλέγουν τις αρχές και στις 13 περιφέρειες της χώρας.
Η διοικητική αναγνώριση και εδραίωση του νέου αυτού βαθμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα έδινε την δυνατότητα στην Ελλάδα να προσεγγίσει το μοντέλο πολιτικοδιοικητικής οργάνωσης των πλέον αποκεντρωμένων διοικητικά κρατών.

Εκτιμώντας ότι η Περιφέρεια είναι ο θεσμός εκείνος της αυτοδιοίκησης που έχει τις δυνατότητες συμμετοχής και παρέμβασης σ’ ένα σύγχρονο σύστημα αποκεντρωμένων δομών,είτε σε εθνικό είτε σε κοινοτικό επίπεδο,καθώς και οι αυξανόμενες ανάγκες διοίκησης απαιτούν την ύπαρξη μητροπολιτικών δήμων αλλά και η δημιουργία νέων δήμων μέσα από τον θεσμό των συνενώσεων να οδηγήσει κατ’ ευθείαν στους αιρετούς περιφερειάρχες.

Το όραμα των πατέρων της Ευρώπης για μια Ευρώπη των Πολιτών,αρχίζει να εδραιώνεται με την μετεξέλιξη της Επιτροπής των Περιφερειών σε προθάλαμο φεντεραλιστικών δομών,με βασικό πολιτικό μήνυμα ότι σε μια κρίσιμη ιστορική συγκυρία,όχι μόνο για την διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης αλλά και για την Ευρώπη συνολικά,η διακυβέρνηση σε περιφερειακό επίπεδο αναγνωρίζεται από πολλούς ως το βασικό συστατικό στοιχείο που θα επιφέρει μια άλλη μορφή κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή ΄Ενωση.


2Η ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ:
ΕΝΑ ΝΕΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ


ΒΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ
H περιφερειακή πολιτική το κλειδί για την οικονομική και κοινωνική συνοχή στην Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης

Το επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης, το βιοτικό επίπεδο και η απασχόληση ποικίλλουν σε σημαντικό βαθμό στις διάφορες περιοχές της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.Καθώς οι Περιφέρειες διαφέρουν σε τόσο μεγάλο βαθμό,ακόμα και μέσα σε μία συγκεκριμένη χώρα, αναγνωρίζεται ότι ρεαλιστικά υπάρχουν μικρές πιθανότητες βραχυπρόθεσμης γεφύρωσης των χασμάτων. Ωστόσο, η Κοινότητα μπορεί να διαδραματίσει έναν πραγματικά αποτελεσματικό ρόλο για την άμβλυνση των ανισορροπιών αυτών.

Καθώς υπήρχε ο κίνδυνος από την διευρυμένη αγορά να επωφεληθούν κυρίως οι περιφέρειες, οι οποίες διέθεταν τα μέσα για να ελκύσουν το ενδιαφέρον των επενδυτών, για το λόγο αυτό περιλήφθηκε στην ενιαία ευρωπαϊκή πράξη,ως απαραίτητο συμπλήρωμα της ενιαίας αγοράς, ο στόχος της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής, δηλαδή η βούληση για την μείωση των διαφορών μεταξύ των περιφερειών της Κοινότητας.

Η κοινωνική συνοχή αναφέρεται στην βελτίωση των συνθηκών εργασίας,τη μείωση της ανεργίας, καθώς επίσης και στην εξασφάλιση της ισόρροπης ανάπτυξης των περιφερειών της Κοινότητας.Η οικονομική συνοχή αναφέρεται στην ελεύθερη κυκλοφορία των παραγωγικών συντελεστών και στην προώθηση της περιφερειακής σύγκλισης,μέσω της οποίας οι ανισότητες μεταξύ των περιφερειών περιορίζονται και φτάνουν σε ένα σημείο εξισορρόπησης.

Ωστόσο,πολλοί ισχυρίζονται ότι η οικονομική συνοχή,όπως προωθείται μέσω της ενιαίας αγοράς αντιστρατεύεται την κοινωνική συνοχή με αρνητικές επιπτώσεις για τα λιγότερα αναπτυγμένα κράτη.Ο λόγος είναι ότι με την απελευθέρωση της αγοράς πολύ σημαντικά μέσα εθνικής οικονομικής πολιτικής καθίστανται ανενεργά,γεγονός που τα αφήνει εκτεθειμένα στον αδίστακτο διεθνή οικονομικό ανταγωνισμό.

Παρ’ όλα αυτά,είναι πεποίθησή μας πως η Ευρωπαϊκή ΄Ενωση έχει παίξει καθοριστικό και ως επί το πλείστο θετικό ρόλο στην εξελικτική πορεία των κρατών μελών γεγονός που εξηγεί το ολοένα και πιο πιεστικό αίτημα για εμβάθυνση των δομών της.Ένα αίτημα που βρίσκει την έκφρασή του στα πλαίσια του μοντέλου της Ευρώπης των Περιφερειών.

Αυτή η από κάτω προς τα πάνω προσέγγιση της μορφής που συζητείται να πάρει η Ευρωπαϊκή ΄Ενωση,αποτελεί κεντρικό σημείο και κύρια έκφραση και του δικού μας οράματος για το πώς θα θέλαμε να δούμε να εξελίσσεται όχι απλά μία Ένωση κρατών αλλά ένας δυναμικός οργανισμός που συνεχώς αλλάζει και προσαρμόζεται στις εκάστοτε συνθήκες και ανάγκες των οργανικών του μονάδων.


Και η Ευρώπη των Περιφερειών πιστεύουμε ότι είναι μια ιδέα που ενσαρκώνει απόλυτα τη θεμελιώδη αρχή του οικοδομήματος της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης,που δεν είναι παρά η εξασφάλιση της ευημερίας των λαών μέσα σε ένα πλαίσιο δημοκρατίας και ισότητας.

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, η ομάδα εργασίας για την «Οικονομική και Κοινωνική Συνοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση» υποστηρίζει πως οι δύο αυτοί φαινομενικά συγκρουόμενοι στόχοι της Κοινότητας,είναι δυνατό να προωθηθούν παράλληλα και με ρεαλισμό στα πλαίσια μιας κοινής ευρωπαϊκής περιφερειακής πολιτικής,εάν η Κοινότητα,τα κράτη-μέλη και οι επιμέρους Περιφέρειες εφαρμόσουν ρεαλιστικές και δυναμικές πολιτικές ανάπτυξης.Οι προτάσεις μας για την προώθηση τέτοιων πολιτικών αφορούν:

Α) Την ενίσχυση της αυτοδιοίκησης των τοπικών υποθέσεων

ΣΤΟΧΟΙ
· αποκέντρωση αρμοδιοτήτων περιφερειακής πολιτικής,
· σαφής διαχωρισμός των αρμοδιοτήτων εθνικών,τοπικών και περιφερειακών αρχών,
· ευελιξία και διαφάνεια στη λειτουργία των δημοσίων φορέων.

ΜΕΣΑ
· σαφής προσδιορισμός των υπαρχόντων ποσοτικών και ποιοτικών κριτηρίων για τη διάκριση των αρμοδιοτήτων των φορέων άσκησης περιφερειακής πολιτικής,
· αξιοκρατική στελέχωση των υπηρεσιών,με καταρτισμένο και εξειδικευμένο προσωπικό,
· δια-δικτύωση, έτσι ώστε οι πολίτες να μπορούν να ενημερώνονται μόνοι τους για θέματα τοπικά, χωρίς να απασχολούν το προσωπικό της περιφερειακής διοίκησης για θέματα απλής πληροφόρησης.

Β) Δια βίου κατάρτιση και εξειδίκευση των στελεχών των φορέων που εμπλέκονται σε θέματα περιφερειακής πολιτικής (δημόσιες υπηρεσίες,τοπική αυτοδιοίκηση,Μη Κυβερνητικοί Οργανισμοί) σε θέματα:
(α) Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης και περιφερειακής πολιτικής και
(β) ειδικά των Περιφερειών τους.

Η εξειδίκευση θα πραγματοποιηθεί:
·με ειδικά εκπαιδευτικά και ενημερωτικά σεμινάρια,
·με τη δημιουργία ειδικών ινστιτούτων εκπαίδευσης του τεχνικού προσωπικού και του προσωπικού σχεδιασμού και υλοποίησης των προγραμμάτων,
·δημιουργία τμημάτων ευρωπαϊκής πληροφόρησης και περιφερειακής πολιτικής σε κάθε οργανισμό τοπικής αυτοδιοίκησης,
·εκλογή αιρετών οργάνων με βάση την ευρωπαϊκή τους κατάρτιση.


Γ) Προώθηση δια-περιφερειακής συνεργασίας

ΣΤΟΧΟΙ
· ανταλλαγή ιδεών και μεταφορά τεχνογνωσίας μεταξύ των Περιφερειών,
· προώθηση καινοτόμων δράσεων,
· αποφυγή επανάληψης λαθών κατά την υλοποίηση αναπτυξιακών πολιτικών,
· προώθηση συνεργατικού πνεύματος εμπιστοσύνης,
· συναίσθηση ότι ανήκουμε σε έναν κοινό οργανισμό που εργάζεται για την ασφάλεια και την ευημερία των πολιτών του,
· διατήρηση των εθνικών ιδιαιτεροτήτων με παράλληλη ενίσχυση της δια-πολιτισμικής συνεργασίας και αλληλεπίδρασης.

MEΣA
· καθιέρωση πολιτιστικών εκδηλώσεων σε διαπεριφερειακό επίπεδο
· ενίσχυση προγραμμάτων νεολαίας όπως αθλητικές δραστηριότητες και αγώνες
δημιουργία κινητών ομάδων νέων από περιφέρειες από όλη την Ευρώπη που θα κάνουν εκστρατείες ενημέρωσης («μαθαίνω για την περιφέρεια, μαθαίνω για μένα») συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης
δημιουργία δικτύων οικονομικής συνεργασίας (εμπορικές συναλλαγές, μεταφορά τεχνογνωσίας, κοινά προγράμματα κατάρτισης του προσωπικού των επιχειρήσεων)

Ε) Προώθηση ενδογενούς οικονομικής ανάπτυξης των Περιφερειών

ΜΕΣΑ
εκμετάλλευση συγκριτικού πλεονεκτήματος περιφέρειας και ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας
προώθηση ευέλικτων μορφών παραγωγής,π.χ. κίνητρα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και βελτίωση της ποιότητας και ποικιλίας των προϊόντων (διαφοροποίηση προϊόντων)
προσέλκυση επενδύσεων αλλά με πολιτική εμπέδωσης μεγάλων επιχειρήσεων στις
περιοχές εγκατάστασης
έμφαση στην έρευνα και τεχνολογία
εκμετάλλευση όλου του δυναμικού της περιφέρειας: τοπικοί παραγωγοί,δημόσιες υπηρεσίες,ινστιτούτα,εκπαιδευτικά ιδρύματα,ΜΜΕ,πολιτικοί παράγοντες.
ενίσχυση συνεργασίας μεταξύ δημόσιου,ιδιωτικού τομέα,ΜΚΟ και άλλων τοπικών παραγόντων.
κατασκευή βασικών υποδομών

Ε) Προβολή (μάρκετινγκ) της Περιφέρειας προς το εσωτερικό της χώρας και προς το εξωτερικό

ΣΤΟΧΟΙ
· Να έχει ο κάθε πολίτης πλήρη γνώση των δυνατοτήτων και του δυναμικού της περιφέρειας όπου ανήκει,ώστε να εκτιμά σωστά τις ανάγκες της περιοχής του και έτσι να συμμετέχει.


ΜΕΣΑ
·κατάρτιση με άξονες:
τα πολιτιστικά στοιχεία της Περιφέρειας
ομοιότητες και διαφορές με άλλες Περιφέρειες της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης
þπροβολή συγκριτικού πλεονεκτήματος στις άλλες χώρες

ΣΤ) Ολοκληρωμένη και διαρκής ενημέρωση και ενεργή δραστηριοποίηση των πολιτών της Κοινότητας.

ΣΤΟΧΟΙ
Ενημέρωση για:
· τους στόχους και τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης.
· τον αριθμό και το είδος των κοινοτικών και περιφερειακών προγραμμάτων ανάπτυξης.
· το δυναμικό και τις ανάγκες των περιφερειών όπου ανήκουν.
· το σχεδιασμό και την πορεία της υλοποίησης των προγραμμάτων των περιοχών τους.

ΜΕΣΑ
· δημιουργία μονίμων γραφείων ενημέρωσης του κοινού τα οποία θα μπορούν να στελεχώνονται και από τους ίδιους τους πολίτες.
· συστηματική και συνεχής προβολή των ευρωπαϊκών εξελίξεων από όλα τα ΜΜΕ,
· εισαγωγή μαθημάτων για την Ευρωπαϊκή ΄Ενωση στα σχολεία.
· ενίσχυση της δράσης και προώθηση της συνεργασίας με Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς.


3Η ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ


Η τρίτη ομάδα εργασίας, ασχολήθηκε με τα διαρθρωτικά ταμεία της Κοινότητας,το ρόλο και τη λειτουργία τους,εστιάζοντας στην συμβολή τους στη τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης ημέρας,έγινε εκτεταμένη παρουσίαση των διαρθρωτικών ταμείων,ως χρηματοδοτικών μέσων της Κοινότητας,των στόχων τους καθώς και των τεσσάρων αρχών που διέπουν την λειτουργία τους (εταιρική σχέση,προσθετικότητα,συγκέντρωση,προγραμματισμός).
Τη δεύτερη ημέρα,έγινε η κριτική για την αποτελεσματικότητα των Διαρθρωτικών Ταμείων,αποτίμηση του έργου τους σε επίπεδο Ευρώπης,με αναφορά στην πρώτη Έκθεση Συνοχής (Έκθεση Αξιολόγησης).
Επιπλέον,συζητήθηκαν θέματα που προβλέπει η Συνθήκη του Amsterdam και η ΑGENDA 2000,αναφορικά με την αναδιάρθρωση των στόχων και της λειτουργίας των Διαρθρωτικών Ταμείων κατά την περίοδο 2000-2006.
Στη συνέχεια,η συζήτηση επικεντρώθηκε στην ελληνική πραγματικότητα,με αναφορά στα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης και στα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα,καθώς και στις επιπτώσεις τους στην πορεία της Ελληνικής οικονομίας προς την Ο.Ν.Ε.
Εντοπίστηκαν αδυναμίες όσον αφορά τον διοικητικό και οικονομικό μηχανισμό του κράτους αναφορικά με την πλήρη εκμετάλλευση των πόρων που προέρχονται από τα Διαρθρωτικά Ταμεία,( αδυναμία χάραξης σταθερών πολιτικών και στόχων με προοπτική για το μέλλον, έλλειψη συντονισμού στην υλοποίηση των προγραμμάτων,ανεπαρκής έλεγχος των υλοποιούμενων έργων,ανεπαρκής συντονισμός των φορέων σχεδιασμού και υλοποίησης).


ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΤΩΝ ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ

Παρατίθενται τα αποτελέσματα ανά στόχο, καθώς και κριτική στα μέσα που επιλέγηκαν.

Ως προς τις Περιφέρειες του Στόχου 1

· ενισχύθηκε το δίκτυο μεταφορών ( μέχρι το 1999 θα έχουν ολοκληρωθεί ή βελτιωθεί 17,000 χμ βασικών οδικών δικτύων).
· ενίσχυση του δικτύου τηλεπικοινωνιών.
· ενίσχυση της πολιτικής περιβάλλοντος.
· αναβάθμιση της επαγγελματικής κατάρτισης.

Ως προς τις Περιφέρειες του Στόχου 2

· δημιουργία μικρο-μεσαίων επιχειρήσεων και διαρθρωτικές αναπροσαρμογές σ΄αυτές.




Στόχοι 3 και 4

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη αξιολόγηση αποτελεσμάτων,λόγω του ότι αυτά εμφανίζονται στο απώτερο μέλλον.

Στόχος 5β

· δημιουργία 500.000 νέων θέσεων απασχόλησης για την περίοδο 1989-1999.
· δημιουργία μικρο-μεσαίων επιχειρήσεων.
· προσέλκυση αγροτικού πληθυσμού.

Στόχος 6

Τα μεγαλύτερα ποσά διοχετεύονται στους τομείς έρευνας και ανάπτυξης.Αδυναμία εκτίμησης των αποτελεσμάτων.

Η συνολική εκτίμηση των αποτελεσμάτων οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τα Διαρθρωτικά Ταμεία είχαν θετική επίδραση στις οικονομίες των Περιφερειών.
Οι διαφορές όμως ανάμεσα στις περισσότερο και λιγότερο αναπτυγμένες Περιφέρειες δεν μειώθηκαν.Είκοσι πέντε πιο φτωχές Περιφέρειες αναπτύχθηκαν από το 53% στο 55% του κοινοτικού Α.Ε.Π,ενώ οι είκοσι πέντε πιο πλούσιες από το 140% στο 142% του κοινοτικού Α.Ε.Π.
Σε περιφερειακό επίπεδο,παρατηρήθηκε μη ορθή αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρείχαν τα Διαρθρωτικά Ταμεία για την ανάπτυξη.Τα αίτια ήταν :

· έλλειψη επαρκούς ενημέρωσης σε περιφερειακό,τοπικό επίπεδο και σε επίπεδο πολιτών,ώστε να υπάρξει ενεργότερη συμμετοχή τους στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και στη χάραξη στρατηγικής σε σχέση με την ανάπτυξη.Παρά το γεγονός ότι έγιναν ενέργειες για την αναβάθμιση της παροχής των πληροφοριών (π.χ. γραφεία πληροφόρησης κοινοτικών προγραμμάτων στις τέως ΔΙ.Π.Α.), τα αποτελέσματα δεν ήταν τα αναμενόμενα γιατί η πρόσβαση των πολιτών στην πηγή της πληροφόρησης δεν ήταν τόσο εύκολη.
Η έλλειψη ενημέρωσης συμβάλλει στη διαμόρφωση κλίματος δυσπιστίας αναφορικά με τη μεταρρύθμιση των Διαρθρωτικών Ταμείων και αποτελεί έναν από τους λόγους μη αξιοποίησης ων διαρθρωτικών πόρων
· ανεπαρκείς διοικητικές δομές στις συγκεκριμένες περιοχές που επωφελούνται από τους πόρους των Διαρθωτικών Ταμείων.Αρχικά,δεν υπήρχε σε θεσμικό επίπεδο η δυνατότητα ενεργότερης συμμετοχής στη χάραξη πολιτικής.Το σύστημα ήταν συγκεντρωτικό, και δεν παρείχε δυνατότητα ενεργούς συμμετοχής της τοπικής κοινωνίας στον προσδιορισμό των αναγκών,στη χάραξη των στόχων και στην υλοποίηση των αναπτυξιακών προγραμμάτων.
Οι παρεμβάσεις που έγιναν σε θεσμικό επίπεδο (ν.2218/94, ν.2503/97 για τη σύσταση των Περιφερειών ως ενιαία οργανωτική μονάδα του κράτους,το νομοσχέδιο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ κτλ), δεν έχουν ακόμη αποδώσει.

· ανεπαρκής συντονισμός ανάμεσα σε κοινοτικό,εθνικό,περιφερειακό,τοπικό επίπεδο, που οφείλεται:
1. στην πιλοτική εφαρμογή του όλου εγχειρήματος.
2. στην ύπαρξη διαφορετικών οργανωτικών-διοικητικών δομών στα κράτη-μέλη.
3. στην έλλειψη συντονισμού στα πλαίσια των κρατών-μελών.
4. στην έλλειψη άμεσης επικοινωνίας των τοπικών- περιφερειακών αρχών με τα κέντρα λήψης αποφάσεων της κοινότητας.
5. στην ύπαρξη προβλημάτων λειτουργίας των ίδιων των θεσμών (π.χ γραφειοκρατία).

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Κρίθηκαν ως μέτρα που ενδείκνυνται για την αντιμετώπιση των προαναφερθέντων προβλημάτων τα εξής :
1. Αναφορικά με την ενημέρωση :
· δημιουργία αποκεντρωμένων «σημείων» ενημέρωσης,στελεχωμένα με το κατάλληλο προσωπικό ( μπορεί να ζητηθεί η συνδρομή Επιμελητηρίων,κοινωνικών φορέων).
· δημιουργία σε κάθε αναμορφωμένο Δήμο υποδομής για την πληροφόρηση του πολίτη (INTERNET,πληροφορική)
· χρήση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης για συγκεκριμένη πληροφόρηση και όχι για περιορισμό σε γενικές και αφηρημένες αναφορές σε μεμονωμένες ενέργειες-παρεμβάσεις.

2. Αναφορικά με την αποτελεσματικότητα διαχείρισης των πόρων των Διαρθωτικών Ταμείων προτείνουμε τα εξής:
· στελέχωση με το κατάλληλο επιστημονικό προσωπικό και διαφάνεια στη διαδικασία επιλογής.
· αυξημένες αρμοδιότητες στις τοπικές -περιφερειακές αρχές,οι οποίες με την κατάλληλη οργάνωση και στελέχωση θα μπορούν να παρέμβουν αποφασιστικά στη χάραξη των στόχων και στην υλοποίηση τους,δίνοντας προτεραιότητα στις διαδικασίες εξασφάλισης ποιότητας των υλοποιούμενων έργων ( μέσω ελέγχων από φορείς τοπικού,περιφερειακού,εθνικού και κοινοτικού επιπέδου).

3. Αναφορικά με τα προβλήματα συντονισμού:
Οι σχετικές αδυναμίες σε κοινοτικό, εθνικό, τοπικό και περιφερειακό επίπεδο είναι αναμενόμενες λόγω του μικρού χρονικού διαστήματος εφαρμογής των συγκεκριμένων πολιτικών.Με την AGENDA 2000 γίνεται προσπάθεια αντιμετώπισης των προαναφερθέντων προβλημάτων.
Κλείνοντας,η ομάδα εργασίας παρατήρησε ότι παρά τις αδυναμίες,τα Διαρθρωτικά Ταμεία και η οικονομική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης δραστηριοποίησε πολιτικά και οικονομικά τις πόλεις και τις Περιφέρειες.Αυτό,δίνει το έναυσμα για την υλοποίηση περαιτέρω στόχων στα πλαίσια των αποφασιστικών αρμοδιοτήτων τους.

Η Οικονομική Συνοχή κρίθηκε από τους ιδρυτές της Κοινότητας ως η αναγκαία προϋπόθεση για την Πολιτική Ένωση της Ευρώπης και τα Διαρθρωτικά Ταμεία ένα από τα μέσα για την επίτευξη της.Η πορεία της Οικονομικής Συνοχής είναι θετική παρά τις αδυναμίες.Αναμένουμε την τελική επίτευξη των στόχων ώστε να φτάσουμε και στην Κοινωνική Συνοχή, με ζητούμενο πλέον όχι μια καθαρά Οικονομική και Πολιτική Ένωση αλλά μια Ένωση με κέντρο τον Άνθρωπο, με οικουμενική διάσταση.

ΣΥΝΕΔΡΙΑ


ΙΟΥΛΙΟΣ 1997

ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΦΕΝΤΕΡΑΛΙΣΤΩΝ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

ΕΥΡΩΠΗ & ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ


ΑΣΦΑΛΕΙΑ & ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ
Η ΝΕΑ ΕΥΡΩΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ & ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ
ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ


ΓΟΥΒΕΣ
25,26 & 27 ΙΟΥΛΙΟΥ 1997
΄΄APRHODITE BEACH ΗΟΤΕL΄΄


ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Ι. ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ.
Εισαγωγή
Ο καθορισμός αρχών και κοινών συμφερόντων,αποδεκτών από όλους,για τα οποία οι Μεσογειακοί εταίροι έχουν την υποχρέωση να προωθήσουν,αποτελεί την επιβεβαίωση της σπουδαιότητας για κάθε κράτος,του σεβασμού των θεμελιωδών ελευθεριών και της οικοδόμησης του κράτους δικαίου,αναγκαίων στοιχείων για την ύπαρξη σταθερότητας στο σύνολο του Μεσογειακού χώρου.
Οι χώρες της ευρύτερης Μεσογείου συνυπάρχουν σ’ένα πολιτικό πλαίσιο όπου συμβιώνουν η κοινοβουλευτική δημοκρατία με τα στρατιωτικά καθεστώτα.
Τα τελευταία χρόνια στην προς την Βόρεια Αφρική ακτή της Μεσογείου,πολλαπλασιάστηκαν τα ριζοσπαστικά ισλαμικά κινήματα,φαινόμενα καταπάτησης θεμελιωδών ελευθεριών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε απόφαση του έχει επισημάνει ότι ΄΄η εξάπλωση του ισλαμικού φονταμενταλισμού΄΄ είναι η πρώτη από τις αιτίες που ΄΄επιδείνωσαν την αποσταθεροποίηση της νότιας και της νοτιοανατολικής Μεσογείου΄΄.(1)

ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ - ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ.
Η λεκάνη της Μεσογείου αντιμετωπίζει σύνθετες προκλήσεις και προβλήματα,που περιλαμβάνουν από την κλιμάκωση των εθνικισμών,μέχρι την μόλυνση του περιβάλλοντος,την περιφρόνηση των αρχών του διεθνούς δικαίου από ορισμένες χώρες,τους περιορισμούς της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης.
Στις χώρες αυτές ο θρησκευτικός φανατισμός,ίδιον ακραίων κοινωνικο-πολιτικών κινημάτων,απειλεί τις προσπάθειες των λαών που επιθυμούν μια ενδυνάμωση των δημοκρατικών βάσεων και δημιουργεί νέες κρίσεις.
Οι κρίσεις αυτές απορρέουν από μια τρομακτική δυσαρμονία μεταξύ των επιπέδων ανάπτυξης και στις δυο ακτές της Μεσογείου.Στη Μεσογειακή λεκάνη παρατηρείται ανάπτυξη δυο ταχυτήτων.Ιδιαίτερα στις χώρες του Μεσογειακού Νότου,εκδηλώνεται αδυναμία στις οικονομικές δομές,στη δημογραφική ανάπτυξη(ραγδαία αύξηση πληθυσμιακών μεγεθών),χαμηλό επίπεδο παρεχόμενης εκπαίδευσης,έντονη ανεργία,που με τη σειρά της προκαλεί έντονες μεταναστευτικές τάσεις.Στις χώρες του Μεσογειακού Βορρά,όπου υπάρχει η ευρωπαϊκή τάξη,με τις ισχυρές και ιστορικές δυνάμεις της ενοποίησης,παρατηρείται μια συγκέντρωση πλούτου και τεχνολογικού δυναμικού.
Το αναπτυξιακό χάσμα που παρατηρείται και στις δυο πλευρές της Μεσογείου διευρύνεται από ένα ενισχυμένο πλούσιο Βορρά που κατέχει στρατηγικά ισχυρές οικονομικές και πολιτικές δυνάμεις.Ο λιγότερο αναπτυγμένος,αλλά με αρκετές πρώτες ύλες Νότος,υστερεί έναντι του Βορρά.Οι χώρες του Magreb και του Mashrek αντιμετωπίζουν έντονα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα,τα οποία σε συνδυασμό με φαινόμενα ισλαμικού φανατισμού,δημιουργούν ένα εκρηκτικό μίγμα για την ασφάλεια της περιοχής.Στις χώρες του κοινοτικού Μεσογειακού Βορρά παρατηρείται αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας,των επενδύσεων μέσω των διαρθρωτικών ταμείων,με έμφαση στα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών,στον εκσυγχρονισμό των τηλεπικοινωνιών,στην προστασία του περιβάλλοντος.
Παράλληλα,στη Μεσόγειο παραμένουν προβλήματα χωρίς λύση,όπως το Κυπριακό,το ζήτημα της Δυτικής Σαχάρας,του Λιβάνου,το γενικότερο Μεσανατολικό,που επηρεάζουν την ασφάλεια και την σταθερότητα.Η πολυπλοκότητα αυτών των προβλημάτων,που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με μεμονωμένες δράσεις,καθιστά επιτακτική μια ουσιαστική αλληλεγγύη μεταξύ των βορείων και των νοτίων ακτών της Μεσογείου.



Η ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΗΣ ΔΑΣΜΕ
Οι τρείς πολυμερείς διπλωματικές πρωτοβουλίες που άρχισαν στις δεκαετίες του ’70 και του ’80 και οι οποίες αφορούσαν τα προβλήματα της Μεσογείου,δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα.Κατά την διάρκεια της διάσκεψης συνεχείας (follow-up conference) της Διάσκεψης Για Την Ασφάλεια Και Την Συνεργασία Στην Ευρώπη (ΔΑΣΕ) στην Πάλμα της Μαγιόρκα (24.9.1990-19.10.1990),η ιταλο-ισπανική πρόταση για την προσαρμογή του προτύπου της ΔΑΣΕ στις παραμέτρους και τις ιδιαιτερότητες της Μεσογείου,μέσω της Διάσκεψης Για Την Ασφάλεια Και Την Συνεργασία Στην Μεσόγειο (ΔΑΣΜΕ) βρήκε μεγάλη ανταπόκριση.
Η βούληση που υπήρξε οδήγησε στο να εγκαινιασθεί μια διαδικασία,η οποία εμπνεόμενη από το πνεύμα της διαδικασίας του Ελσίνκι,θα διευκόλυνε την αποκλιμάκωση των κρίσεων.
Η Κοινοβουλευτική Διάσκεψη Για Την Ασφάλεια Και Την Συνεργασία Στη Μεσόγειο,στη Μάλαγα της Ισπανίας τον Ιούνιο του 1992,υιοθέτησε ομόφωνα ένα τελικό κείμενο,το οποίο περιελάμβανε μια δέσμη προτάσεων που αφορούσε την ασφάλεια,με τίτλο «Περιφερειακή Σταθερότητα»,η οποία είχε σαν συστατικά στοιχεία την δημιουργία ενός χάρτη που θα διέπει τις διαμεσογειακές σχέσεις,τη δημιουργία ενός περιφερειακού κέντρου για τη σταθερότητα στη Μεσόγειο,με αντικείμενο τη πρόληψη και την διαχείριση κρίσεων,την υιοθέτηση μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης που θα παρέχουν αμοιβαία πληροφόρηση και διαφάνεια,καθώς επίσης και μηχανισμούς μη εξάπλωσης των στρατιωτικών εξοπλισμών.
Η υλοποίηση των επιδιώξεων μιας τόσο φιλόδοξης πρωτοβουλίας,όπως η ΔΑΣΜΕ,προϋποθέτει για τις συμμετέχουσες χώρες να ενστερνισθούν μια σειρά αρχών που παραπέμπουν στις ιδιαίτερες αρχές της οικονομικής αλληλεγγύης,αλλά και στις γενικές αρχές του σεβασμού της εδαφικής ακεραιότητας,της απαγόρευσης χρήσης βίας,της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών και του απαραβίαστου των συνόρων.
Η Διάσκεψη Για Την Ασφάλεια Και Την Συνεργασία Στη Μεσόγειο,μπορεί να παίξει το ρόλο ενός ουσιαστικού οργάνου συνεργασίας,βασιζόμενο στην αρχή ότι η Μεσόγειος χρειάζεται μια πολιτική βαθμιαίας ενοποίησης που θα εξασφαλίζει την ένταξη του Μεσογειακού χώρου στη νέα ΄΄παγκόσμια τάξη΄΄.
Η Διάσκεψη Για Την Ασφάλεια Και Την Συνεργασία Στη Μεσόγειο πρέπει να αντιμετωπίσει τις αδυναμίες που υπάρχουν στους τομείς της ασφάλειας και της πολιτικής συνεργασίας και παράλληλα να βοηθήσει στη δημιουργία εναλλακτικών δημοκρατικών λύσεων στις αραβικές χώρες της περιοχής.
Η Διάσκεψη Για Την Ασφάλεια Και Την Συνεργασία Στη Μεσόγειο,οικοδομώντας μα μακρόπνοη διαδικασία,ενσωματώνοντας όλα τα σχετικά προβλήματα σ’ένα αλληλένδετο σύνολο,πρέπει να υιοθετήσει ένα minimum πρόγραμμα αρχών κοινά αποδεκτών από όλα τα συμβαλλόμενα μέρη,το οποίο θα αντιμετωπίζει τις ενδογενείς αδυναμίες στους τομείς της ασφάλειας και της πολιτικής συνεργασίας.
Η ΔΑΣΜΕ,στη βάση των μεθόδων και των αρχών της διαδικασίας του Ελσίνκι,πρέπει να μετεξελιχθεί σε forum επίλυσης προβλημάτων που σχετίζονται με τις οικονομικές και δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και να έχει ως προτεραιότητες:
α) Τον συντονισμό των προσπαθειών για την ολοκλήρωση της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Μέση Ανατολή,προώθηση της επίλυσης εκκρεμών περιφερειακών προβλημάτων στην περιοχή (Κυπριακό) και τη δημιουργία συνθηκών για την ανάπτυξη και εδραίωση κλίματος καλής γειτονίας,πάνω στη βάση των αρχών του Διεθνούς Δικαίου και των Διεθνών Συνθηκών,με απόλυτο σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας κάθε κράτους.
β) Την ύπαρξη μηχανισμών για την αποφυγή των εντάσεων και των συγκρούσεων και την διευθέτηση κρίσεων.

Οι αρχές στήριξης της πολιτικής συνεργασίας στα πλαίσια της ΔΑΣΜΕ,πρέπει να περιλαμβάνουν:
1)Σεβασμό από όλες τις πλευρές των αρχών του διεθνούς δικαίου και του καταστατικού χάρτη του ΟΗΕ.
2)Περαιτέρω ανάπτυξη του κράτους δικαίου και των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων.
3)Σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας κάθε κράτους και αποκήρυξη της απειλής ή της χρήσης βίας κατά της ανεξαρτησίας οποιουδήποτε κράτους.
Η διαξαγωγή ενός μόνιμου Κοινοβουλευτικού Διαλόγου στη Μεσόγειο,θα συνεισφέρει στην προοδευτική δημιουργία μιας ζώνης ειρήνης,σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή.Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες με άλλα κοινοβούλια για την σύγκλιση σε μόνιμη βάση μιας Δια-Κοινοβουλευτικής Διάσκεψης Για Την Ασφάλεια Και Την Συνεργασία Στη Μεσόγειο,ενισχύοντας τον Κοινοβουλευτικό Πολιτικό Διάλογο,ο οποίος θα επιτρέπει στους εκλεγμένους αντιπροσώπους των μεσογειακών εταίρων να προωθήσουν την ανταλλαγή ιδεών σ’ένα μεγάλο πεδίο δράσεων.

ΙΙ. Η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΡΡΟΗ ΣΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ.

Σύμφωνα με τον ορισμό της UNESCO,΄΄Πολιτισμός είναι το σύνολο των ευδιάκριτων στοιχείων,πνευματικών και υλικών,μορφωτικών και συναισθηματικών που χαρακτηρίζουν μια κοινωνία ή ένα σύνολο ατόμων΄΄.
Κατά συνέπεια η πολιτιστική ταυτότητα που διέπει μια ομάδα σε εθνικό ή σε τοπικό επίπεδο διαγράφει την πορεία και το πέρασμα αυτής της ομάδας μέσα από το χρόνο και την ιστορία και κατ’επέκταση αποτελεί το χώρο όπου πρέπει να αναλυθούν τα στοιχεία που σηματοδοτούν τις νοοτροπίες της και ακόμη περισσότερο τις συμπεριφορές της.
Γι’αυτό το λόγο το πολιτισμικό υπόβαθρο και οι πολιτισμικές επιρροές αποτελούν μια επικοινωνιακή πλατφόρμα ανάλυσης και μελέτης που μας βοηθάει να κατανοήσουμε και να δικαιολογήσουμε τις θέσεις ομάδων σε συγκεκριμένα ζητήματα,να προβλέψουμε ή να αποφύγουμε αντιδράσεις επιδιώκοντας κάθε φορά το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Ένας απο τους κυριότερους χώρους όπου κυριαρχεί αυτή η αλληλένδετη σχέση πολιτισμού και επικοινωνίας είναι αυτός της πολιτικής.Οι διαπολιτισμικές πολιτικές αποφάσεις και συνεργασίες,των οποίων οι ισορροπίες είναι ιδιαίτερα λεπτές,ευαίσθητες και εύθραυστες,δυσχεραίνονται ή διευκολύνονται ανάλογα με την περίσταση λόγω πολιτισμικών διαφορών ή αντίστοιχα,λόγω πολιτισμικών ομοιοτήτων.
Αρκετά συχνά βρισκόμαστε μπροστά στη δημιουργία συμμαχιών και συμπράξεων από εθνικά σύνολα που κατέχουν κάποιο κοινό πολιτισμικό σημείο αναφοράς ενώ αντίθετα βρισκόμαστε μπροστά σε ένα σχήμα αντιπαράταξης,όταν δεν υπάρχει σημείο πολιτισμικής επαφής.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο δεδομένων,ο ευρύτερος Μεσογειακός χώρος που αποτελεί το διαχρονικό σταυροδρόμι συνύπαρξης αλλά και σύγκρουσης λαών,πολιτισμών,πολιτικών και θρησκευτικών πεποιθήσεων και ιδεολογιών,βρίσκεται στο επίκεντρο μιας τέτοιας ανάλυσης.
Με αυτά τα δεδομένα,στόχος της ομάδας εργασίας που πραγματεύθηκε το θέμα ΄΄Η πολιτιστική επιρροή στις πολιτικές σχέσεις των κρατών και των περιφερειών της Μεσογείου΄΄,ήταν η προβολή της παραπάνω διαπίστωσης στον ευρύτερο Μεσογειακό χώρο,με στόχο την υποβολή προτάσεων που ενδεχομένως θα διευκόλυναν την πολιτισμική συνεργασία,η οποία με τη σειρά της θα καθιστούσε ευνοϊκότερο το έδαφος για μια συνεργασία σεπολιτικό επίπεδο.
Κοινή διαπίστωση αποτέλεσε η παραδοχή ότι με τις υπάρχουσες συνθήκες,είναι αναγκαίο να προωθηθεί η αμοιβαία κατανόηση μεταξύ των λαών και των δυο πλευρών της Μεσογείου.Ένα τέτοιο αποτέλεσμα μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της στήριξης των πολιτιστικών ανταλλαγών και του σεβασμού της πολιτιστικής και πολιτισμικής ταυτότητας καθώς και των ιδιαιτεροτήτων όλων των εταίρων.
Η σχέση της πολιτιστικής ανταλλαγής επεκτείνεται στους τομείς της πολιτιστικής κληρονομιάς και δημιουργίας,στο χώρο των πολιτιστικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων,στις συμπαραγωγές(θέατρο,κινηματογράφος),στη διάδοση του βιβλίου και των εντύπων,των εικόνων και των έργων τέχνης,στις μεταφράσεις και στα άλλα μέσα διάδοσης των πολιτισμών.
Σημαντικότατος επίσης διαγράφεται και ο ρόλος των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης,τα οποία είναι απαραίτητα και αναγκαία για την αμοιβαία γνωριμία των κοινωνιών.
Η πολιτιστική κληρονομιά,δημιουργία και συνεργασία μπορούν να διευρυνθούν με την προώθηση συγκεκριμένων πρωτοβουλιών,όπως:
α) Η δημιουργία διαμεσογειακού δικτύου πολιτισμικής συνεργασίας,που θα έχει σαν στόχο να προωθήσει μια πολιτισμική παρέμβαση,δίνοντας έμφαση στην παράδοση των κρατών και των Περιφερειών της Μεσογείου και στην ιστορική αξία της κοινής μεσογειακής πολιτιστικής κληρονομιάς.

Τα αντικείμενα αυτής της συνεργασίας θα πρέπει να αναζητηθούν,όχι μόνο στον τομέα της παράδοσης,αλλά και της καθημερινής ενασχόλησης,της οικολογίας,ή και ακόμα στον χώρο της γεωργικής παραγωγής,που κάθε περιοχή έχει να επιδείξει.
Σκοπός αυτού του δικτύου συνεργασίας θα είναι η δημιουργική ανταλλαγή πληροφοριών γύρω από ένα κοινό θέμα,ο εμπλουτισμός με νέες τεχνικές και εφαρμογές γύρω από ένα τομέα,καθώς και η ανεύρεση των κοινών στοιχείων,μεταξύ λαών,πολιτισμών και γενικότερα πληθυσμιακών συνόλων.
β) Η προώθηση της ιδέας για την ανάπτυξη ενός ευρύτερου πολιτιστικού τουρισμού,σε συνδυασμό με την παραδοσιακή τουριστική αρχιτεκτονική,θα επιδιώκει την ανάδειξη και διάδοση του ιδιαίτερου λαογραφικού,ιστορικού ή αρχαιολογικού στίγματος κάθε περιοχής,την προώθηση της διάδοσης της παράδοσης,του πολιτισμού και της ιστορίας κάθε περιοχής της Μεσογείου,προς τους επισκέπτες.
Εξάλλου,Πολιτισμός και Τουρισμός είναι μια σχέση που καθορίζεται από την απόλυτη αρμονία.Η προώθηση της ιδέας ενός πολιτιστικού τουριστικού προϊόντος,σε συνδυασμό με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική(παράγοντας άρρηκτα δεμένος με την κατάλληλη τουριστική και ιδιαίτερα κτιριακή υποδομή),μπορεί να προωθήσει την ιδέα της αξιοποίησης και ανάπτυξης κάθε περιοχής με στοιχεία που σέβονται το ιστορικό και πολιτιστικό παρόν αλλά και παρελθόν.
γ) Η εγκαθίδρυση και δημιουργία πλαισίων συνεργασίας μεταξύ ομοιογενών και ιδιαίτερα ευαίσθητων ομάδων,όπως αυτές των μαθητών,φοιτητών ή των νέων εργαζομένων.Θα πρόκειται δηλαδή,για την επέκταση και διεύρυνση προς τις χώρες της Βόρειας Αφρικής,ήδη υπαρχόντων προγραμμάτων που λειτουργούν επιτυχώς μέσα στα όρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης εδω και χρόνια.Το ΕRASMUS,που συνεχίζεται η εφαρμογή του στο πλαίσιο του προγράμματος SOCRATES,το COMET ή το TEMPUS,μπορούν είτε να χρησιμεύσουν ως μήτρα παρόμοιων προγραμμάτων,είτε να αποτελέσουν τους κόλπους που θα φιλοξενήσουν και θα προωθήσουν μια τέτοια ενέργεια.
δ) Η ενδυνάμωση και ενίσχυση των συλλόγων,φορέων και ομάδων που δραστηριοποιούνται στην προστασία,ανάδειξη και αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς,μέσα από την διοργάνωση εκδηλώσεων διευρωπαϊκού και διαμεσογειακού χαρακτήρα,πρέπει να έχει ως τελικό στόχο την προβολή και την παρουσίαση των παραγόντων εκείνων που μπορούν να συνθέσουν την αναγκαία διαμεσογειακή πολιτιστική και πολιτισμική συνεργασία.
Η προβολή της διάστασης του μεσογειακού πολιτισμού μπορεί να έχει σημαντικά αποτελέσματα και να επηρεάσει τη γενικότερη πορεία των πολιτικών εξελίξεων στον ευρύτερο Μεσογειακό χώρο.


III. Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ.

ΣΤΑΘΜΟΙ ΤΗΣ ΕΥΡΩ-ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ.
Από την δεκαετία του ’60,η ΕΟΚ προχώρησε στη σύναψη διμερών συμφωνιών συνεργασίας με τις Τρίτες Μεσογειακές Χώρες,οι οποίες βασίζονται στα Χρηματοδοτικά Πρωτόκολλα πενταετούς διάρκειας.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Καννών,τον Ιούνιο του 1995,καθόρισε σε 4.685 εκατ. ECU τη χρηματοδοτική βοήθεια για το χρονικό διάστημα 1995-2000.
Καθώς αρκετές από τις προσπάθειες περιφερειακής οικονομικής συνεργασίας στη Μεσόγειο,δεν είχαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα,η Ανανεωμένη Μεσογειακή Πολιτική του Επιτρόπου Matoutes,εισήγαγε την ΄΄οριζόντια΄΄ αντίληψη των προγραμμάτων.Η νέα αυτή κοινοτική πρόταση,είχε σαν καινοτομία ότι απευθυνόταν στο σύνολο των Τρίτων Μεσογειακών Χωρών,παρακάμπτοντας το μέχρι τότε υφιστάμενο καθεστώς των διμερών χρηματοδοτικών πρωτοκόλλων.
Η Διάσκεψη της Βαρκελώνης σχεδίασε τη δημιουργία μιας Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών ως το έτος 2010,η οποία περιλαμβάνει τη σταδιακή αμοιβαία προσέγγιση των αγροτικών προϊόντων και μια ενισχυμένη συνεργασία στους τομείς της ενέργειας,του περιβάλλοντος,των επικοινωνιών,του τουρισμού,των μεταφορών.

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΤΟΜΕΑ.
Σήμερα,οι ανισότητες που υπάρχουν ανάμεσα στις δυο ακτές της Μεσογείου,είναι μικρότερες απ’ότι θα ήταν αν δεν υπήρχαν προνομιακές σχέσεις.Οι σοβαρές εσωτερικές ανισσοροπίες που αντιμετωπίζουν οι μη κοινοτικές μεσογειακές χώρες,οι οποίες οφείλονται στην εκρηκτική αύξηση των πληθυσμών,απαιτούν αυστηρή διαρθρωτική πολιτική,η οποία όμως συνεπάγεται δυσκολίες στον οικονομικό,πολιτικό και κοινωνικό τομέα.Η ενσωμάτωση των οικονομιών των χωρών της Νοτιο-Ανατολικής Μεσογείου στο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο ανταγωνιστικό σύστημα είναι πολύ πιο δύσκολη και πολύπλοκη,απ’ότι είναι για τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και αυτό για τους παρακάτω λόγους:
- Το συνολικό επίπεδο ανάπτυξης παραμένει εξαιρετικά χαμηλό.
- Η δημογραφική κατάσταση του πληθυσμού (έντονα αυξητικές τάσεις).
- Ιδιαίτερα χαμηλό ποσοστό εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού και υψηλή ανεργία.
- Ύπαρξη ισχυρού μεταναστευτικού ρεύματος από τον Νότο προς τον Βορρά της Μεσογείου.
- Μεγάλο μέρος του πληθυσμού εξακολουθεί να είναι αναλφάβητο.


ΝΕΕΣ ΔΟΜΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩ-ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ Ε.Ε.
Η πολιτική συνοχής που εφαρμόζει η Ε.Ε. γιαι τις χώρες-μέλη της και η οικονομική δυναμική που απορρέει απο αυτήν,πρέπει να οδηγήσει σε επιλογές που θα μειώνουν τις ήδη σημαντικές αποκκλίσεις στον οικονομικό και κοινωνικό τομέα των Τρίτων Μεσογειακών Χωρών,ενώ παράλληλα θα υποστηρίζουν τις κινήσεις εκδημοκρατισμού στις χώρες αυτές.
Η δημιουργία σταθερού οικονομικού και πολιτικού πλαισίου στις Τρίτες Μεσογειακές Χώρες,προϋποθέτει από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης,αύξηση της οικονομικής βοήθειας και των διατιθέμενων δανείων στην περιοχή και προώθηση των δημοκρατικών θεσμών.
Η προώθηση της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της περιοχής,θα εξασφαλίσει την πολυπόθητη πολιτική σταθερότητα και τη συνεργασία στη Μεσόγειο.



Βασικά συστατικά στοιχεία της κοινοτικής συμβολής στην ανάπτυξη των Μεσογειακών χωρών,αλλά και αυτών της Μέσης Ανατολής πρέπει να είναι οι ελεύθερες συναλλαγές,η χρηματοδοτική βοήθεια και η ευέλικτη συνεργασία,μέσω των οποίων η Ε.Ε. μπορεί να προωθήσει την οικονομική ολοκλήρωση της περιοχής και παράλληλα τα οικονομικά της συμφέροντα.
Στην ανάπτυξη της περιοχής,λαμβανομένων υπ’όψιν των αναγκών και των ιδιατεροτήτων των χωρών,καθοριστική είναι η σημασία του ανθρώπινου παράγοντα,η συνεργασία στους τομείς της κατάρτισης και της εκπαίδευσης,η μεταφορά τεχνολογίας και τεχνογνωσίας.
Η Ευρω-μεσογειακή κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη μπορεί να βασιστεί στην ενθάρρυνση ιδιωτικών επενδύσεων,εξασφαλίζοντας τις απαραίτητες θέσεις εργασίας.Η ανάπτυξη της περιοχής μέσα σ’ένα παγκόσμια ανταγωνιστικό περιβάλλον,μέσω των χρηματοδοτικών ενισχύσεων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων,πρέπει να δίνει έμφαση:
1) Στην δημιουργία και ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήμαος ενεργειακών υποδομών,με προτεραιότητα στον ηλεκτρισμό και το φυσικό αέριο.
2) Στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας,με σημείο αναφοράς την αειφορία.
Οι βασικοί άξονες για την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην περιοχή της Μεσογείου,πρέπει να περιλαμβάνουν:
1) Την στήριξη για την επίτευξη μεγαλύτερης κοινωνικοοικονομικής ισορροπίας.
2) Την στήριξη της περιφερειακής ολοκλήρωσης.
3) Την στήριξη της μετάβασης στην οικονομία της αγοράς.
Για τις Τρίτες Μεσογειακές Χώρες,ο οικονομικός εκσυγχρονισμός,η κοινωνική προόδος,οι δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις,είναι άμεσα εξαρτημένες από τη στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση.Αλληλεξάρτηση Ευρωπαϊκής Ένωσης - Τρίτων Μεσογειακών Χωρών υπάρχει επίσης και στους τομείς του περιβάλλοντος,της ενεργειακής πολιτικής,των επενδυτικών σχεδίων,τομείς όπου απαιτούνται σημαντικές προσπάθειες εκ μέρους των χωρών αυτών,αλλά και εφαρμογή καινοτόμων σχεδίων από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα τις βοηθήσουν να ανταποκριθούν πλήρως στις πολιτικές,οικονομικές και δημογραφικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν.
Η προοδευτική δημιουργία της Ζώνης Ελευθέρου Εμπορίου,η συντονισμένη δράση στην υλοποίηση της απαραίτητης οικονομικής συνεργασίας,η ενθάρρυνση της περιφερειακής συνεργασίας και ολοκλήρωσης,δεδομένων και των διαφορετικών βαθμών ανάπτυξης,αποτελούν στόχους που η επίτευξη τους θα οδηγήσει στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των πληθυσμών,στην αύξηση της απασχόλησης και στη μείωση του αναπτυξιακού κενού στην ευρω-μεσογειακή ζώνη.
Η προσαρμογή της οικονομικής διάρθρωσης πρέπει να στηρίζεται στην επίτευξη μεγαλύτερης κοινωνικοοικονομικής ισορροπίας,στην στήριξη της περιφερειακής ολοκλήρωσης,στον τακτικό πολιτικό διάλογο,στην ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων,υπηρεσιών και κεφαλαίων.
Σε τελική ανάλυση,η κοινωνική,πολιτική και οικονομική αλληλεξάρτηση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών των ανατολικών και βορείων ακτών της Μεσογείου,μέσω της εφαρμογής της εταιρικής σχέσης,μπορεί να διασφαλίσει την ειρήνη,την ασφάλεια,την σταθερότητα και την ευημερία.


ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
(1) Resolution on the role of Europe in the relation to security in the Mediterranean.
EUROPEAN PARLIAMENT,A3-0076/1991.